Joeri Aleksejevitsj Gagarin (Russisch: Юрий Алексеевич Гагарин) (Kloesjino, 9 maart 1934 – Novosjolovo, 27 maart 1968) was een Russisch/Sovjetpiloot en kosmonaut. Op 12 april 1961 werd hij de eerste mens in de ruimte aan boord van Vostok 1.
Gagarin werd op 9 maart 1934 geboren in Kloesjino, een dorp nabij Gzjatsk (vernoemd naar Gagarin na zijn dood) in de oblast Smolensk. Zijn ouders werkten op een boerderij: Aleksej Ivanovitsj Gagarin als timmerman en metselaar, Anna Timofejevna Gagarina als melkmeisje. Ze hadden naast Joeri nog drie kinderen: een oudere broer Valentin, oudere zus Zoja en jongere broer Boris.
Zoals miljoenen mensen in de Sovjet-Unie, leed de familie Gagarin onder de nazi-bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog. Kloesjino werd in november 1941 bezet door de Duitsers die op weg waren naar Moskou. Een officier vorderde het huis van de Gagarins. De familie mocht een lemen hutje bouwen op het land achter hun huis. Ze verbleven daar een jaar en negen maanden op negen vierkante meter. Joeri's oudere broer en zus werden in 1943 door de Duitsers gedeporteerd naar een werkkamp in Polen. Ze keerden pas na de oorlog in 1945 terug. Een jaar later verhuisde de familie naar Gzjatsk, waar Joeri zijn lagere school vervolgde.