Xabier (Xabi) Alonso Olano (Tolosa, 25 november 1981) is een Spaans voormalig voetballer die bij voorkeur als middenvelder speelde en huidig voetbaltrainer. Xabi Alonso was van 2003 tot en 2014 als international actief voor het Spaans voetbalelftal, waarmee hij het EK 2008, het WK 2010 en het EK 2012 won. Hij is een zoon van Miguel Ángel Alonso en de jongere broer van Mikel Alonso, die beiden eveneens als profvoetballer actief waren.
Xabi Alonso begon in 1990 met clubvoetbal bij Antiguoko in San Sebastián. Bij deze club speelde hij samen met Mikel Arteta, die sindsdien een goede vriend van Alonso is. Vervolgens kwam Xabi Alonso bij de cantera (jeugdopleiding) van Real Sociedad terecht. De centrale middenvelder speelde voor Real Sociedad B en SD Eibar (huurbasis) voordat hij bij het eerste elftal kwam. In het seizoen 2002/03 was Xabi Alonso een van de belangrijkste spelers in het team van Real Sociedad, dat tweede werd in de Primera División. In 2004 vertrok de Bask voor 22,1 miljoen euro naar Liverpool FC, waar hij onderdeel uit zou maken van de Spaanse Armada, de bijnaam voor de grote groep Spanjaarden die destijds bij de club speelde. Bij Liverpool won Alonso in 2005 de UEFA Champions League door in de finale AC Milan na strafschoppen te verslaan. Hij maakte halverwege de tweede helft de gelijkmaker, nadat Liverpool met rust 3–0 achterstond. In juli 2009 werd Alonso getransfereerd naar Real Madrid. Het transferbedrag bedroeg naar verluidt 34,5 miljoen euro (30 miljoen pond). In zijn derde seizoen bij Real won hij het landskampioenschap. Hij speelde in die jaargang in 36 van de 38 competitieduels. In 2014 ging Alonso aan de slag bij Bayern München, waarvoor hij drie jaar zou blijven spelen, totdat hij in 2017 een punt achter zijn carrière zette. Na zijn actieve loopbaan werd Xabi Alonso jeugdtrainer bij Real Madrid.