Ratan Naval Tata (Bombay, 28 december 1937) is een Indiaas zakenman en filantroop. Hij was van 1991 tot 2012 de voorzitter van Tata Sons, de holding van het conglomeraat Tata Group. Vanaf oktober 2016 is hij tijdelijk weer voorzitter van Tata Sons. Verder is hij voorzitter-emeritus van verschillende bedrijven uit de Tata Group, waaronder Tata Steel en Tata Motors. Hij is voorzitter van de Indiase Investment Commission en lid van het bestuur van de centrale bank Reserve Bank of India.
Ratan Tata is de zoon van Naval Tata, welke was geadopteerd vanuit een weeshuis door Navajbai Tata, de echtgenote van Ratanji Tata, welke de zoon was van de grondlegger van de Tata Group was: Jamsetji Tata. Ratan's ouders Naval en Sonoo scheidden midden jaren-40 toen Ratan 10 jaar oud was. Hij werd vervolgens samen met zijn jongere broer opgevoed door zijn grootmoeder, Navajbai Tata.
Ratan Tata ging eerst naar de Campion School in Mumbai en voltooide zijn middelbare school aan de Cathedral and John Connon School. Hij behaalde een bachelorgraad in de architectuur in 1962 aan Cornell en een via het Advanced Management Program aan de Harvard Business School in 1975. Hij werd later nog gedecoreerd met ten minste vier eredoctoraten, van de Ohio State University, het Asian Institute of Technology, de University of Warwick en de Universiteit van Amsterdam. Bij deze laatste was er enige beroering omdat een twintigtal UvA-medewerkers protesteerden tegen het verlenen van een eredoctoraat aan een CEO van een bedrijf met een 'steeds groeiende bedrijfsmonopolie'.